Quicumque vult (Simbolo di Sant'Atanasio) 
(Breviarium Romanum: ad Primam, in Festo Sanctíssimae Trinitátis) 
(Breviario Romano: Ufficio di Prima nella Festa della SS. Trinità)
Quicúmque vult salvus esse,  *
ante ómnia opus est, ut téneat cathólicam fidem: 

Quam nisi quisque íntegram inviolatámque serváverit, *
absque dúbio in aetérnum períbit. 
 
Fides autem cathólica haec est: *
ut unum Deum in Trinitáte, et Trinitátem in unitáte venerémur. 

Neque confundéntes persónas, *
neque substántiam seperántes. 

Alia est enim persóna Patris, alia Fílii, *
alia Spíritus Sancti: 
 

Sed Patris, et Fílii, et Spíritus Sancti una est divínitas, *
aequális glória, coaetérna maiéstas.  

Qualis Pater, talis Fílius, *
talis Spíritus Sanctus. 

Increátus Pater, increátus Fílius, *
increátus Spíritus Sanctus. 

Immènsus Pater, imménsus Fílius, *
imménsus Spíritus Sanctus.  

Aetérnus Pater, aetérnus Fílius, *
aetérnus Spíritus Sanctus. 

Et tamen non tres aetérni, *
sed unus aetérnus. 
  
Sicut non tres increáti, nec tres imménsi, *
sed unus increátus, et unus imménsus.  
 

Simíliter omnípotens Pater, omnípotens Fílius, *
omnípotens Spíritus Sanctus. 
 

Et tamen non tres omnipoténtes, *
sed unus omnípotens. 

Ita Deus Pater, Deus Fílius, *
Deus Spíritus Sanctus. 
 
Et tamen non tres dii, *
sed unus est Deus.
  
Ita Dóminus Pater, Dóminus Fílius, *
Dóminus Spíritus Sanctus. 

Et tamen non tres Dómini, *
sed unus est Dóminus. 

Quia, sicut singillátim unamquámque persónam Deum ac Dóminum confitéri christiána veritáte compéllimur: *
ita tres Deos aut Dóminos dícere cathólica religióne prohibémur. 

Pater a nullo est factus: *
nec creátus, nec génitus. 

Fílius a Patre solo est:*
non factus, nec creátus, sed génitus. 

Spíritus Sanctus a Patre et Fílio: *
non factus, nec creátus, nec génitus, sed procédens.
 

Unus ergo Pater, non tres Patres: unus Fílius, non tres Fílii: *
unus Spíritus Sanctus, non tres Spíritus Sancti.

Et in hac Trinitáte nihil prius aut postérius, nihil maius aut minus: *
sed totae tres persónae coaetèrnae sibi sunt et coaequáles. 

Ita ut per ómnia, sicut iam supra dictum est, *
et únitas in Trinitáte, et Trínitas in unitáte veneránda sit. 

Qui vult ergo salvus esse, *
ita de Trinitáte séntiat. 

Sed necessárium est ad aetérnam salútem, *
ut incarnatiónem quoque Dómini nostri Iesu Christi fidéliter credat.

Est ergo fides recta ut credámus et confiteámur, *
quia Dóminus noster Iesus Christus, Dei Fílius, Deus et homo est. 
 

Deus est ex substántia Patris ante saécula génitus: *
et homo est ex substántia matris in saéculo natus.
 
 

Perféctus Deus, perféctus homo: *
ex ánima rationáli et humána carne subsístens. 

Aequális Patri secúndum divinitátem: *
minor Patre secúndum humanitátem. 

Qui, licet Deus sit et homo, *
non duo tamen, sed unus est Christus. .
 
Unus autem non conversióne divinitátis in carnem, *
sed assumptióne humanitátis in Deum. 
 

Unus omníno, non confusióne substántiae, *
sed unitáte persónae. 

Nam sicut ánima rationális et caro unus est homo: 
ita Deus et homo unus est Christus. 
 

Qui passus est pro salúte nostra: descéndit ad ínferos: *
tértia die resurréxit a mórtuis. 

Ascéndit ad coélos, sedet ad déxteram Dei Patris omnipoténtis: *
inde ventúrus est iudicáre vivos et mórtuos. 

Ad cuius advéntum omnes hómines resúrgere habent cum corpóribus suis: *
et redditúri sunt de factis própriis ratiónem. 

Et qui bona egérunt, ibunt in vitam aetérnam: *
qui vero mala, in ígnem aetérnum. 
 
 

Haec est fides cathólica, *
quam nisi quisque fidéliter firmitérque credíderit, salvus esse non póterit. 
Amen.

Chiunque voglia salvarsi, *
deve anzitutto possedere la fede cattolica:

Colui che non la conserva integra ed inviolata *
perirà senza dubbio in eterno.
 

La fede cattolica è questa: *
che veneriamo un unico Dio nella Trinità e la Trinità nell'unità.

Senza confondere le persone, *
e senza separare la sostanza.

Una è infatti la persona del Padre, altra quella del Figlio, *
ed altra quella dello Spirito Santo. 

Ma Padre, Figlio e Spirito Santo sono una sola divinità, *
con uguale gloria e coeterna maestà. 

Quale è il Padre, tale è il Figlio, *
tale lo Spirito Santo. 

Increato il Padre, increato il Figlio, *
increato lo Spirito Santo. 

Immenso il Padre, immenso il Figlio, *
immenso lo Spirito Santo.

Eterno il Padre, eterno il Figlio, *
eterno lo Spirito Santo 

E tuttavia non vi sono tre eterni, *
ma un solo eterno.

Come pure non vi sono tre increati, né tre immensi, *
ma un solo increato e un solo immenso.

Similmente è onnipotente il Padre, onnipotente il Figlio, *
onnipotente lo Spirito Santo.  
 
E tuttavia non vi sono tre onnipotenti, *
ma un solo onnipotente.
 
Il Padre è Dio, il Figlio è Dio, *
lo Spirito Santo è Dio.
 
E tuttavia non vi sono tre dei, *
ma un solo Dio.

Signore è il Padre, Signore è il Figlio, *
Signore è lo Spirito Santo.

E tuttavia non vi sono tre Signori, *
ma un solo Signore.  

Poiché come la verità cristiana ci obbliga a confessare che ciascuna persona è singolarmente Dio e Signore: *
così la religione cattolica ci proibisce di parlare di tre Dei o Signori. 

Il Padre non è stato fatto da alcuno: *
né creato, né generato.
 
Il Figlio è dal solo Padre: *
non fatto, né creato, ma generato.

Lo Spirito Santo è dal Padre e dal Figlio: *
non fatto, né creato, né generato, ma da essi procedente.

Vi è dunque un solo Padre, non tre Padri: un solo Figlio, non tre Figli: *
un solo Spirito Santo, non tre Spiriti Santi.

E in questa Trinità non v'è nulla che sia prima o dopo, nulla di maggiore o minore: *
ma tutte e tre le persone sono l'una all'altra coeterne e coeguali.

Cosicché in tutto, come già detto prima, *
va venerata l'unità nella Trinità e la Trinità nell'unità.
 

Chi dunque vuole salvarsi, *
pensi in tal modo della Trinità.

Ma per l'eterna salvezza è necessario, *
credere fedelmente anche all'Incarnazione del Signore nostro Gesù Cristo.

La retta fede vuole, infatti, che crediamo e confessiamo, *
che il Signore nostro Gesù Cristo, Figlio di Dio, è Dio e uomo.

È Dio, perché generato dalla sostanza del Padre fin dall'eternità: *
è uomo, perché nato nel tempo dalla sostanza della madre.  

Perfetto Dio, perfetto uomo: *
sussistente dall'anima razionale e dalla carne umana.

Uguale al Padre secondo la divinità:*
inferiore al Padre secondo l'umanità. 

E tuttavia, benché sia Dio e uomo, *
non è duplice ma è un solo Cristo.
 
Uno solo, non per conversione della divinità in carne, *
ma per assunzione dell'umanità in Dio.  

Totalmente uno, non per confusione di sostanze, *
ma per l'unità della persona.

Come infatti anima razionale e carne sono un solo uomo, *
così Dio e uomo sono un solo Cristo. 

Che patì per la nostra salvezza: discese agli inferi: *
il terzo giorno è risuscitato dai morti.
 

É salito al cielo, siede alla destra di Dio Padre onnipotente: *
e di nuovo verrà a giudicare i vivi e i morti.

Alla sua venuta tutti gli uomini dovranno risorgere con i loro corpi: *
e dovranno rendere conto delle proprie azioni.

Coloro che avranno fatto il bene andranno alla vita eterna: *
coloro, invece, che avranno fatto il male, nel fuoco eterno.

Questa è la fede cattolica, *
e non potrà essere salvo se non colui che l'abbraccerà fedelmente e fermamente. 
Amen.

Torna a:  Preghiere per il culto e la liturgia

Torna a:  PREGHIERE


Torna a:  STRUMENTI